De vergunning voor handelsvestiging in Vlaanderen, Wallonië en Brussel.
Sinds de zesde staatshervorming hebben de gewesten (Vlaanderen, Wallonië, Brussel) de bevoegdheid om de voorwaarden voor de toegang tot beroepen vast te stellen, met inbegrip van het beleid inzake commerciële vestigingen. De commerciële vergunning waarborgt in principe 4 doelstellingen, zijnde consumentenbescherming, stedelijke omgevingsbescherming, sociale beleidsdoelstellingen en bijdrage aan duurzame mobiliteit. Steeds vaker maakt de vergunning deel uit van een bredere pakket aan vergunningen, als onderdeel van de stedenbouwkudnige vergunningsaanvraaag.
Vergunning voor handelsactiviteiten in Vlaanderen (omgevingsvergunning)
Voor de opening van een handelszaak of een handelsentiteit met een netto winkeloppervlakte van meer dan 400 m² heeft u een milieuvergunning voor handelsactiviteiten nodig (handelsvergunning of socio-economische vergunning). Dit geldt zowel voor nieuwe als bestaande vergunde gebouwen, maar ook voor detailhandelszaken en commerciële entiteiten. De vergunningplicht geldt voor detailhandelszaken of commerciële entiteiten met een netto winkeloppervlakte van meer dan 400 m² die toegankelijk is voor het publiek. De eis geldt ook voor wijzigingen in winkelgebied of winkelcategorieën.
De omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten verving op 1 augustus 2018 de vroegere socio-economische vergunning.
Deze vergunningsplicht geldt niet voor tijdelijke handelszaken die een bestaand vergund gebouw in gebruik nemen voor minder dan 90 dagen (indien niet in overeenstemming met de stedenbouwkundige voorschriften) of minder dan 180 dagen (indien wel in overeenstemming met de stedenbouwkundige voorschriften) per jaar. Het gebouw moet de andere dagen van het jaar beschikbaar zijn voor ingebruikname door andere functies.
Wanneer nodig?
Een omgevingsvergunning is nodig als:
- De netto winkeloppervlakte bedraagt meer dan 400 m² in een nieuw niet-vrijgesteld gebouw of in een bestaand vergund gebouw, of in tijdelijke of vrijgestelde constructies indien er handelsactiviteiten plaatsvinden, meer
- Een detailhandel uitbreiden Een vergunning is nodig bij uitbreding of toename van de netto winkeloppervlakte:
- Overschrijdt 300 m² buiten de toegestane oppervlakte;
- Overschrijdt 20% van de toegestane oppervlakte.
- Wijzigingen in winkelcategorieën Een wijziging die de toegestane netto winkeloppervlakte met ten minste vergroot:
- 10% van de totale toegestane oppervlakte;
- Voor 300 m² is een vergunning vereist.
Na goedkeuring van de vergunning
Na het verkrijgen van een positieve vergunning moet u dertig dagen wachten voordat u met de werkzaamheden begint, waarin derden in beroep kunnen gaan tegen de beslissing.
In geval van weigering van de vergunning
U heeft dertig dagen de tijd om in beroep te gaan tegen de beslissing of te overwegen een herziene aanvraag in te dienen, idealiter in overleg met de gemeente.
Vergunning voor handelsactiviteiten in Wallonië
De vergunning voor commerciële vestiging, ook wel de sociaaleconomische vergunning genoemd, is een belangrijk regelgevend instrument voor commerciële activiteiten. Deze pre-autorisatie is vereist voor alle projecten met een commerciële oppervlakte van meer dan 400 m².
De gemeente is verantwoordelijk voor het afgeven van vergunningen voor commerciële gebieden tussen 400 en 2.500 m², terwijl het Waals gewest, via de ambtenaar van de commerciële vestiging, vergunningen afhandelt voor gebieden gelijk aan of groter dan 2.500 m², evenals bepaalde uitbreidingen en projecten die zich uitstrekken over meerdere gemeenten.
Deze aanvraag tot “vergunning voor handelseenheden” moet vaak vergezeld gaan van een stedenbouwkundige vergunning en/of een milieuvergunning (ook "geïntegreerde vergunning" genoed), zodat kan worden nagegaan dat het project ook voldoet aan alle stedenbouwkundige regels en de geldende milieunormen. Er is één gecentraliseerd punt voor het indienen van documenten op gemeentelijk niveau opgericht en het concept van een "geïntegreerde vergunning" is geïntroduceerd, waardoor de afgifte van één enkele vergunning voor drie administratieve diensten mogelijk is.
Vergunning voor handelsactiviteiten in Brussel
De wet op de handelszaken, ook wel de sociaal-economische vergunning van detailhandelszaken genoemd, in Brussel heeft betrekking op alle "distributie-eenheden" waarvan de activiteit bestaat in het regelmatig doorverkopen van goederen aan consumenten in eigen naam en voor eigen rekening, zonder deze goederen aan enige andere behandeling te onderwerpen dan de gebruikelijke behandeling in de handel.
Wanneer is een Vergunning nodig?
Vergunningen betreffende handelsvestigingen zijn nodig in de volgende gevallen:
• Nieuwbouw: Als onderdeel van de stedenbouwkundige vergunning.
• Commercieel Complex: Een groep detailhandelsbedrijven, al dan niet gevestigd in afzonderlijke gebouwen, ongeacht of één persoon de ontwikkelaar, eigenaar of exploitant is, verzameld op dezelfde locatie, en met een juridische of feitelijke band (financieel, commercieel of materieel) of onderworpen aan een gemeenschappelijke bouwvergunningsprocedure.
• Uitbreiding: Uitbreiding van een winkelbedrijf of commercieel complex dat door het project al 400 m² heeft bereikt of zal overschrijden.
• Exploitatie: Exploitatie van een of meer handelszaken/commerciële complexen in een bestaand gebouw zonder voorafgaande commerciële bestemming.
• Wijziging van Activiteit: Belangrijke wijziging van de aard van de commerciële activiteit in een gebouw dat reeds voor commerciële doeleinden is bestemd, op voorwaarde dat de netto commerciële oppervlakte meer dan 400 m² bedraagt.
Aanvraagprocedure Vergunningen betreffende handelsvestigingen tot 1.000 m² worden door de gemeente afgeleverd. De machtigingsaanvraag wordt ingediend bij het College van Burgemeesters en Wethouders van de locatie. U moet ook een "sociaaleconomisch dossier" opstellen, waarin de sociaaleconomische rechtvaardiging van het project is opgenomen.
Boven de 1.000 m² worden de vergunningen afgeleverd door het Gewest. Voor projecten met een oppervlakte hoger dan 1.000 m² is een incidentieverslag vereist, terwijl projecten van meer dan 4.000 m² (behalve enkele uitzonderingen) een incidentiestudie vergen.
Als u zich binnen een straal van 1.000 meter binnen dezelfde gemeente verhuist of als u uw activiteit (max. 20% met een plafond van 300 m²) die al onder een socio-economische vergunning valt, uitbreidt, wordt de procedure vereenvoudigd.
Stedenbouwkundige Verklaring
Vooraf moet een stedenbouwkundige verklaring voorgelegd worden aan het college van burgemeester en schepenen voor elk project betreffende:
- De bouw van een handelsvestiging.
- De wijziging of uitbreiding van een handelsactiviteit binnen een voor handel bestemd gebouw.
- De vestiging van een nieuwe handel binnen een gebouw bestemd voor een andere functie dan handel. De verklaring geldt niet als stedenbouwkundige vergunning.
