Een Tekort aan Residentiële Nieuwbouw Dreigt
In België merken we al een tijdje dat het aantal bouwvergunningen voor nieuwe woningen blijft dalen. In 2024 werd zelfs het laagste aantal vergunningen in meer dan twintig jaar geregistreerd, voor slechts 44.150 nieuwe woningen. Een daling van 12.9% ten opzicht van 2023. De sterkste terugval werd genoteerd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met een daling van de bouwvergunningen voor nieuwe woningen met maar liefst 47.1%. Het betreft cijfers van Statbel,
De dalende trend is opvallend, zeker als je weet dat de vraag naar woningen nog altijd groot is. Maar hoe komt het dat er toch zo weinig gebouwd wordt?
Bouwkosten
Ten eerste zijn de bouwkosten fors toegenomen. Materialen zijn duurder geworden, net als de lonen in de bouwsector. Een huis of appartement bouwen kost vandaag veel meer dan pakweg vijf jaar geleden. Dat maakt het voor ontwikkelaars moeilijker om rendabele projecten op te starten.
Trage bouwvergunningen
Ook de administratieve kant speelt een rol. Het verkrijgen van een bouwvergunning is vaak een traag en ingewikkeld proces. Lokale besturen hebben het moeilijk om dossiers snel te behandelen, en de regels zijn streng. Dat zorgt voor frustratie bij bouwers en ontwikkelaars, die soms afhaken nog voor het project goed en wel begonnen is.
Strengere durzaamheidseisen
Daarbovenop komen de steeds strengere eisen aangaande duurzaamheid voor nieuwbouw. Vanaf 2025 gelden er strengere regels voor nieuwbouwwoningen in Vlaanderen. Aansluitingen op aardgas zijn niet langer toegestaan. Nieuwe woningen moeten volledig overschakelen op duurzame verwarmingssystemen zoals een warmtepomp of een warmtenet. Daarnaast moet elke nieuwbouwwoning zelf hernieuwbare energie opwekken, bijvoorbeeld via zonnepanelen. Ook de energieprestatieregelgeving wordt strenger: verwarmingssystemen moeten een rendement van minstens 130% halen, wat klassieke systemen op gas of stookolie uitsluit.
Leningen duurder
Een andere belangrijke reden is dat lenen veel duurder is geworden. De rente op woonkredieten is de afgelopen jaren sterk gestegen. Waar je vroeger goedkoop kon lenen, betaal je nu veel meer interest. Dat zorgt ervoor dat gezinnen minder kunnen lenen en dus ook minder snel de stap zetten naar een nieuwbouwproject. Vooral jonge gezinnen en alleenstaanden hebben het moeilijk om nog iets te vinden dat binnen hun budget past.
Tijd om in actie te komen
Toch is er nood aan nieuwe woningen. De bevolking groeit, en er zijn steeds meer kleine huishoudens. Als er niet snel meer gebouwd wordt, dreigt het tekort aan betaalbare woningen alleen maar groter te worden. Dat kan op termijn leiden tot hogere huurprijzen en meer mensen die geen geschikte woning vinden.
Maar huurprijzen is geen goed idee. Dat zal het tekort aan nieuwbouw en te huur aangeboden woningen enkel groter maken. Zo worden sinds 1 mei 2025 de huurprijzen in Brussel effectief gereguleerd via een nieuwe ordonnantie die buitensporige huurprijzen moet tegengaan. De kern van de maatregel is dat een huurprijs als buitensporig wordt beschouwd wanneer ze meer dan 20% boven de referentiehuurprijs ligt, zonder geldige reden. Die referentiehuurprijs wordt berekend op basis van objectieve criteria zoals de ligging, oppervlakte, bouwjaar, voorzieningen en energieprestaties van de woning.
Er zijn betere oplossingen mogelijk. Snellere en eenvoudigere vergunningsprocedures zouden al veel helpen. Ook fiscale voordelen of premies voor wie duurzaam en energiezuinig bouwt, kunnen een duwtje in de rug geven. Zo wil de federale regering vanaf 1 juli 2025 het verlaagde btw-tarief van 6% op afbraak en heropbouw permanent maken. Dit zou dan ook gelden voor projectontwikkelaars, onder bepaalde voorwaarden.
Maar er zal meer nodig zijn om het tij te keren. De bouwsector staat op een kantelpunt. Als we willen dat iedereen in België een betaalbare en comfortabele woning kan vinden, dan is het nu tijd om in actie te komen.
[Voor de verkoop van appartementen en woonblokken, kijk op ons woningaanbod te koop en voor investeringen
